O le leiloa vaitaimi o loʻo ou feagai nei i lalo i laʻu taʻiala, pe naʻo le leaga leaga e ala i 'fafo' mea na tutupu?

Aperila 18 • I le va o laina • 13951 Manatu • 1 Faamatalaga luga O le leiloa vaitaimi o loʻo ou i ai nei i lalo i laʻu taʻiala, pe na o le leaga manuia e ala i 'fafo' mea na tutupu?

O le laki o se upu finau tele ma e tutusa foʻi finauga i fefaʻatauaiga. I le faʻaaluina o masina ma i le tele o tulaga tausaga e fausia ai se manumalo fefaʻatauaiga faʻataʻitaʻiga, ona mulimuli ane tuʻuina atu ia tatou pulu faʻamaonia faʻataʻatiaga peleni, e matua faigata lava mo soʻo se tasi o tatou ona moni taliaina o se tele elemeni aofia i totonu o la tatou taimi umi fefaʻatauaiga manuia ua i lalo i le faigofie phenomena o le laki.

Ina ia talia o loo tatou i le alofa mutimutivale o le maketi ma e leai se tasi o tatou mafai ona valoia, ma so o se masani tikeri o le mautinoa, o le a le maketi o le a faia o se sili faigata faigata manatu mo le toatele o tatou e malamalama. E faigata tele ona talia le manatu e faapea o se pasene tele o a tatou matata o le a avea ma tagata leiloa ina ia mafai ai ona tatou maua pea tupe mama. O nei manatu uma e lua, e pei ona matou taʻua muamua i nei koluma muamua, e feteʻenaʻi lava ma le auala tatou te 'fesoʻotaʻi atu ai i le tele o faʻataʻitaʻiga ma faʻataʻitaʻiga ua faʻamalosia i tatou e le tatou alamanuia e faʻafesagai i aso taʻitasi ma vaiaso taʻitasi.

A maeʻa ona matou faʻaaluina le tele o masina (poʻo tausaga) e fausia ai la matou alualu i luma fefaʻatauaiga manuia ma ua faʻaaluina se tutusa tutusa aofaʻi o taimi e atiaʻe ai le amio-pulea e pipii i a matou fuafuaga faʻatau, e mafai ona faʻamaonia e avea o se matua lavea pe a tatou fefaʻatauaiga fuafuaga amata amata ona le manuia ma tatou a le oʻo atu, pe ua amata ona faʻamataʻu le tulaga drawdown tatou tuʻuina i totonu o le tatou fuafuaga faʻatau. Ae o le a le taimi tatou te fiu ai i la tatou fuafuaga ma le taʻiala o se manatu faigata e feagai.

Faʻafefea ona tatou uia se le faʻagaeʻetia i tua, ina ia mafai ai ona vailiili atili la tatou taʻiala, ae le i soliaina pe lafoaia atoa, o se tasi o sili tofotofoga o le a tatou feagai o ni faioloa ma i le tele o auala o lenei 'faʻataʻitaʻiga o le olaga faʻatau pisinisi' o le a faʻamatalaina ai tatou pei o faioloa. Ma i le toe suʻesuʻeina o la matou fefaʻatauaiga auala e mafai ai ona tatou amata faʻamalamalamaina pe leai se laki na faia soʻo se vaega i le tatou toʻesea talu ai nei. Ae o fea tatou te suʻesuʻe ai faʻailoga i le matou talafaʻasolopito o fefaatauaiga talu ai o le laki leaga tele na avea ma vaega taua i le matou fefaʻatauaiga ma e leai se mea leaga i la matou metotia ma le tulaga lautele o fefaʻatauaiga?

**Outliers *, o a latou tulaga i fefaʻatauaiga ma le mea e suʻe ai faʻailoga a latou**

A o le au faitau masani a matou koluma o le a toʻesea matou lolomiina i vaiaso uma tusitusiga faʻaulutalaina "o le tulaga avea pea ma au uo?" lea matou te auʻiliʻiliina ai le faʻavae taua o le a fuafuaina ai le vaiaso nei o le aʻafiaga maualuga lolomiina ma faʻaiuga faʻaiuga. Faʻaluaina i lenei mea matou te felafolafoaʻi foi i se tulaga sili ona taua o faʻatekinolosi suʻesuʻega faʻaaogaina le tele o sili ona masani ona faʻaaogaina ma faʻasino i faʻailoga. O le mea na maitauina talu ai nei o le aʻafiaga o le mea matou te faʻaigoaina o fafo atu ma le aʻafiaga o latou maua i luga o maketi o loʻo tatou fefaʻatauaʻi.

O le sili sili pupula outlier o le mataupu i Iukureini, ina ua amata feeseeseaiga i luga o le Crimea itulagi faatau atu maketi, aemaise lava i Europa tulaga tutusa indeks ma le euro. Aʻo faʻasolosolo faʻafitauli sa amata ona toe faʻaleleia ituaiga. Ona matou masalosalo lea (a o amata tupe maua i Amerika) o le tele o tekonolosi kamupani na taʻua i luga o le NASDAQ moni na tatau ai le tele faʻatusatusaga faʻatusatusa ia latou totogi o loʻo latou faʻaalia nei. Ona matou toe faʻaleleia lea, ae i le lua aso ua tuanaʻi, ua toe aliali mai foi le fefefe o Ukraine, i le avea ai ma feteʻenaʻiga i le va o vaega faʻauo a Lusia i le tele o taulaga o Ukraine ma pulega i le malo fou o Ukaraina. ua oʻo i se faaiuga saua.

O lenei vaʻai i nei lata mai nei mataupu i le tuʻulafoaʻia, pe o se faʻaputuga, tele o faʻatauʻoloa o le a maua i latou lava i taimi, faʻamoemoeina pe o latou feʻaveaʻi tagata faʻatau poʻo tagata fefaʻatauaʻi, i le itu sese o le maketi faʻasolosolo leai se sese o latou lava ese nai lo le pipiʻi i a latou fuafuaga. E saʻo lava le lisi na matou sauniaina talu ai nei gaioiga sa le mafai teritori mo tele faioloa e fefaʻatauaʻi ai talu ai nei vaiaso, aemaise lava mo tagata fefaʻatauaʻi ma e muamua tatou amata ona faʻaopopo i mea uma o isi masani masani taua faʻavae pei o faʻavae fua faʻavae filifiliga, leai ni galuega ma isi faʻamaumauga o faʻamaumauga tau tamaoaiga. E pei lava e leʻi lava le faigata o le tatou galuega, sa tatau ona tatou tauivi ma le faigata tele o ituaiga faʻafitauli taua i vaiaso ua tuanaʻi, e leitioa o le toʻatele o tatou o le a le maua ni taimi le tumau, ma tuʻu ai tatou masalosalo i le tatou auala atoa ma fefaʻatauaiga.

E le mafai ona valoʻia le taimi e tupu ai fuainumera faʻafuainumera ma e tutusa faigata e iloa ai tatou ono i le firing laina o se outlier gaioiga ona o loʻo tupu e pei o le tele o outliers i la tatou pisinisi e le o mama mama fuainumera statisticians ma matematika mafai, a toe tepa i tua, faasino. E le gata i lea, e le mafai ona tatou fefaʻatauaʻi mea ua tuanaʻi o faʻailoa mai e a tatou stats ma matematika.

Ae o le mea e mafai ona tatou faia, a o tuputupu aʻe lo tatou poto masani, o le fetuʻunaʻi o a tatou 'trading antennae' ia mataala pe a tatou i ai i le ogatotonu o le maelstrom outliers mafai ma o le a mafua ai. E lua lava a tatou filifiliga faigofie; e fefaʻatauaʻi pe leai foi…

A le faʻatau fefaʻatauaʻi i le afā o loʻo mafua mai, poʻo le tulimanu i lalo ma faʻanoanoa naʻo le tilotilo o le a faʻamaonia mai ia matou o le saʻo le filifiliga. Ae ui i lea, a o se mea masani le fesiligia o lau metotia ma lau taʻiala i le taimi e sili atu ai le tupu e aunoa ma se masalosalo o le taimi sese e suia pe taofi ai se muamua faʻamaonia metotia. O le taimi mo manatunatuga e tatau ona oʻo mai ina ua uma ona tatou faʻailoa ia tulaga masani o fefaʻatauaiga, poʻo le mea masani e mafai ona tatou faʻamoemoeina i le lalolagi malosi o fefaʻatauaiga FX, faʻasino, poʻo oloa, ua toe foʻi mai foi i le tatou tulaga tau fefaʻatauaiga.

* Faʻauigaina o fafo atu

I fuainumera, o le outlier o se mataʻituina manatu e mamao mai isi matauga. [1] O se outlier ono mafua mai i le fesuisuiaʻi i le fuataga pe ono faʻaalia ai faʻataʻitaʻiga sese; o vaega mulimuli e iai taimi e le aofia ai i faʻamaumauga. [2]

O tagata i fafo e mafai ona tupu faʻafuaseʻi i soʻo se tufatufaina, ae e masani ona latou faʻaalia se tasi o le fuaina o mea sese pe o le faitau aofaʻi o tagata o loʻo mamafa le tufatufaina. I le mataupu muamua sa manaʻo se tasi e tiaʻi latou pe faʻaaoga fuainumera e malolosi i fafo atu, ae i le mataupu mulimuli latou faʻailoa mai o le tufatufaina e maualuga kurtosis ma e tatau ona matua faʻaeteete i le faʻaaogaina o mea faigaluega poʻo mea e faʻaaoga e masani ai ona tufatufaina masani. O le mafuaʻaga masani o fafo atu o le faʻafefiloi o lua tufatufaina, lea e ono lua tuʻu eseʻesega aofaʻiga, pe ono faʻailoa mai 'saʻo faʻataʻitaʻiga' faasaga i le 'fuaina sese'; lenei e faʻataʻitaʻia e se paluga faʻatusa.

I le tele tele o faʻataʻitaʻiga o faʻamatalaga, o nisi faʻamaumauga tulaga o le a sili mamao ese mai le faʻataʻitaʻiga uiga nai lo le mea ua manatu talafeagai. Lenei mafai ona mafua mai i faʻaletonu faiga faʻasologa sese poʻo ni faʻaletonu i le talitonuga na mafua ai se manatu aiga o le ono tufatufaina, pe atonu o nisi matauga e mamao mai le ogatotonu o faʻamatalaga. E mafai ona faʻailoa mai i fafo ni faʻamatalaga sese, auala sese, poʻo ni vaega e ono le aoga ai se manatu. Ae ui i lea, i le tele o faʻataʻitaʻiga, o se aofaʻi laititi o fafo atu e tatau ona faʻamoemoeina (ma e le mafua mai i soʻo se tulaga faʻaletonu).

O fafo, o le sili ona ogaoga matauga, ono aofia ai le faʻataʻitaʻiga aupito maualuga poʻo faʻataʻitaʻiga laʻititi, poʻo uma e lua, faʻamoemoe i luga pe latou te matua maualuga pe maualalo. Ae ui i lea, o le faʻataʻitaʻiga maualuga ma le maualalo e le o taimi uma outliers aua latou ono le masani mamao mamao mai isi matauga.